Mleka roślinne spotkamy już w większości kawiarni. Coraz częściej sięgamy też po nie w domu, traktując napoje na bazie zbóż czy strączków jako ciekawą kulinarną alternatywę dla mleka krowiego. Wybierając mleko wegańskie jedni kierują się względami zdrowotnymi (alergie na mleko, nietolerancja laktozy). Inni mają na uwadze dobrostan zwierząt. Jeszcze inni szukają nowych doznań smakowych. Jednak czy mleka roślinne na pewno są zdrowe? Jak wykorzystać je w kuchni? I jak przygotować je samodzielnie w domu?
Spis treści
Jak powstaje mleko roślinne?
Mleka, a precyzyjnie mówiąc – napoje roślinne, to
wywary różnych produktów roślinnych, powstałe w wyniku moczenia i miksowania ich z wodą. Mleka wegańskie wytwarzane są z roślin strączkowych (mleko sojowe), ze zbóż i pseudozbóż (mleka ryżowe, owsiane, orkiszowe, gryczane), orzechów (np. mleka migdałowe, nerkowcowe, kokosowe, z orzechów laskowych), a także nasion i pestek (np. mleka z pestek dyni, słonecznika czy konopi).
Dlaczego warto sięgać po mleko wegańskie?
Podczas wytwarzania mleka wegańskiego wydobywamy z produktów roślinnych wszystkie najcenniejsze składniki. Do uzyskiwanej esencji przedostają się wartościowe elementy, takie jak witaminy, minerały czy dobre tłuszcze, które w płynnej formie są dla nas łatwo przyswajalne i wykazują pozytywne działanie na nasz organizm [1].
Dlaczego mleko roślinne jest zdrowe?
-
nie zawiera w swoim składzie laktozy (cukier, obecny w mleku krowim), dzięki czemu mogą je pić osoby, które borykają się z nietolerancją na ten składnik,
-
w większości przypadków jest mniej kaloryczne od mleka krowiego(wyjątkiem jest mleko kokosowe), przez co może stanowić wartościowy element zdrowej i zbilansowanej diety,
-
jest pełne minerałów i witamin. Składniki są oczywiście różne dla różnych rodzajów mleka wegańskiego (a więc od produktu roślinnego, stanowiącego bazę dla danego napoju). W praktyce oznacza to, że każde z nich ma inne właściwości prozdrowotne.
Przykładowo mleka wytworzone z orzechów zawierają w swoim składzie więcej witamin (zwłaszcza witaminy E) niż te z roślin strączkowych, z kolei wywar z owsa jest bogatszy w beta-glukany (owsiane), które pozytywnie wpływają na naszą odporność [2].
Mleko roślinne – ze sklepu czy domowe?
Mimo rosnącej dostępności gotowych napojów roślinnych, lepiej przygotować je w domu. Taki proces nie jest wymagający i ma mnóstwo zalet.
-
Samodzielne przygotowanie mleka wiąże się ze znacznie niższymi kosztami.Kupując produkty roślinne do produkcji mleka mamy również kontrolę nad jakością poszczególnych składników.
-
Smak domowego mleka jest nieporównywalnie lepszy.Dodatkowo możemy go modyfikować wedle własnych preferencji smakowych poprzez wprowadzanie zmian w przygotowaniu napoju.
-
Domowe mleko wegańskie jest całkowicie naturalne.Niepasteryzowany napój bez dodatku substancji konserwujących ma krótki okres przydatności do spożycia (po otwarciu 3-4 dni) [3].
Jeśli musimy kupić gotowy produkt, przeczytajmy wcześniej jego skład, kierując się prostą zasadą – im krótszy, tym lepiej. Wegańskie mleka oferowane na rynku mogą zawierać zbędne dodatki, jak cukier, aromaty czy substancje konserwujące. Dzięki wysokiemu przetworzeniu takie produkty mają znacznie dłuższy okres przydatności do spożycia, jednak dzieje się to kosztem naturalnego składu i w konsekwencji – walorów zdrowotnych.
Unikajmy zwłaszcza smakowych napojów roślinnych, które często wzbogacone są o barwniki, aromaty czy syrop glukozowo-fruktozowy.
Jak zrobić mleko roślinne w domu? Niezbędne akcesoria
Samodzielne przygotowanie mleka roślinnego nie wymaga zaawansowanego zaplecza kuchennego. Do zrobienia napoju będziemy potrzebować jedynie
mocnego, wysokoobrotowego blendera z wydajnym silnikiem oraz pojemnika z miarką. Doskonale sprawdzi się tu
blender ręczny Braun MultiQuick 9z silnikiem o mocy 1200 W.
-
Wyposażony jest w technologię ActiveBlade (ruch ostrzy w górę i w dół), która pozwala na zmielenie nawet najtwardszych składników bez żadnego wysiłku.
-
Duży przycisk sterowania prędkością zapewnia lepszą kontrolę i komfort użytkowania.
-
3 tryby prędkości pozwalają na dopasowanie mocy pracy urządzenia do rodzaju składników.
-
Technologia SplaschControl zabezpieczy kuchnię przez zachlapaniem.
Można korzystać tu z samej stopy blendera albo z przystawki – blendera kielichowego – to wygodne rozwiązanie, jeśli robimy mleko wegańskie często i w dużych ilościach.
Poza blenderem potrzebne będą gaza lub bawełniana ściereczka oraz pojemnik na gotowy napój.
Jak zrobić mleko wegańskie? Przepis bazowy
Bazowy przepis na mleko roślinne jest zwykle bardzo podobny, niezależnie od wykorzystanego produktu roślinnego. Namoczone wcześniej zboża czy orzechy blenduje się, stopniowo dolewając wody. Uzyskaną masę należy przecedzić. Do gotowego napoju można dodać odrobinę soli do smaku.
Na samo przygotowanie mleka roślinnego powinniśmy przeznaczyć około kilkunastu minut. Jednak produkty roślinne, przeznaczone do zrobienia mleka, powinny namaczać się przez co najmniej 8 godzin. W przypadku mleka migdałowego (a także np. mleka z orzechów laskowych czy orzechów makadamia), orzechy dobrze jest moczyć po obraniu skórki.
Bazowe składniki wegańskiego mleka możemy dowolnie łączyć, aby odkrywać nowe smaki. Po wyciśnięciu masy pozostałe wytłoki można z powodzeniem wykorzystać np. jako składnik wypieków. Nic się nie zmarnuje!
Dowiedz się również,
jak zrobić domową mąkę z blendera.
Mleko sojowe – przepis
Wegańskie mleko na bazie soi jest doskonałym źródłem pełnowartościowego białka roślinnego. Dlatego właśnie zajmuje tak ważne miejsce w kuchni roślinnej. Ma kremową konsystencję oraz brązowawy odcień oraz delikatnie słodki posmak. Produktem bazowym w produkcji tego napoju jest soja, która należy do grupy roślin strączkowych.
W mleku sojowym znajdziemy wiele cennych składników odżywczych – witamin (zwłaszcza z grupy B),
minerałów(żelazo, wapń, potas, które odpowiadają za regulację gospodarki wodno-elektrolitowej) czy
fitosteroli. Mleko sojowe jest także źródłem izoflawonów sojowych, które wykazują pozytywne działanie w przypadku profilaktyki chorób sercowo-naczyniowych4. Wywar na bazie soi nie jest jednak zalecany wszystkim – powinny go unikać osoby zmagające się z alergiami (soja jest silnym alergenem); jest również dość ciężkostrawny.
Mleko sojowe można spienić, dzięki czemu
doskonale nadaje się jako zamiennik mleka krowiego do kawy. Z powodzeniem
można je również wykorzystywać do przygotowywania zarówno słodkich, jak i wytrawnych potraw.
