Lekko słodki, z nutą balansującej kwaskowości i aromatycznymi przyprawami – kultowy sos, który podbił świat. Ketchup jest doskonałym dodatkiem do potraw, jest źródłem cennych likopenów i może być zdrowy. Gotowy ze sklepu nie zawsze ma jednak dobry skład. Sprawdź, jak zrobić gęsty domowy ketchup bez zbędnych dodatków i zachwyć się smakiem nowej wersji tego sosu.
Ketchup może być zdrowym dodatkiem do dań. Dzięki poddaniu pomidorów obróbce termicznej wzrasta poziom likopenu. Jest to substancja zaliczana do karotenoidów, odpowiedzialna za czerwony, pomarańczowy lub żółty kolor. Wykazuje właściwości antyoksydacyjne, czyli zdolność do usuwania wolnych rodników (mających wpływ na starzenie) z organizmu [1].
Przy wyborze ketchupu trzeba jednak pamiętać, że w jego skład często nie wchodzą tylko bogate w likopen pomidory. Wiele gotowych sosów tego typu zawiera dużą ilość cukru i soli, a często też niepotrzebnych dodatków smakowych i zapachowych czy konserwantów. Zdrowszą alternatywą wydaje się zatem domowy ketchup. W przepisie masz możliwość kontrolowania składu. Wiele receptur zakłada też dodanie innych warzyw, które jeszcze bardziej wzbogacają skład gotowego sosu.
Jeśli nie lubisz lub nie chcesz używać octu, w przepisie na domowy ketchup możesz go zastąpić. Dobrze sprawdzi się sok z cytryny. Dzięki takiemu dodatkowi smak będzie bardziej zbalansowany. Można wykorzystać również kwaśne odmiany jabłek, które będą ciekawym dodatkiem do ketchupu z cukinii lub dyni.
Podstawowy przepis na ketchup jest prosty: wystarczą pomidory, przecier lub koncentrat oraz przyprawy, które trzeba dusić do momentu odparowania płynów. Potrzebny będzie jeszcze blender do rozdrobnienia składników i uzyskania odpowiedniej konsystencji. Przyda się taki z dodatkowymi przystawkami, którymi w łatwy i szybki sposób posiekasz lub zetrzesz cebulę, czosnek lub dodatkowe warzywa np. dynię, cukinię, kabaczka, paprykę. Blender ręczny Braun MultiQuick 9 ma w zestawie: malakser z kilkoma tarczami (np. do ścierania na dużych i małych oczkach), szatkownicę, przystawkę do puree, blender kielichowy, trzepaczkę, młynek i przystawkę do krojenia w kostkę, czyli wszystko, czego potrzebujesz.
1-1,5 kg dojrzałych pomidorów (można zastąpić przecierem z pomidorów);
1 cebula;
1-3 ząbki czosnku (w zależności od preferencji);
2 łyżeczki soli;
3 łyżki cukru;
3-4 łyżki octu winnego;
1 łyżka oleju lub oliwy z oliwek;
przyprawy do wyboru: chili, słodka papryka w proszku, pieprz czarny, pieprz cayenne, cynamon, oregano, zioła prowansalskie, imbir (w proszku lub obrany i zblendowany świeży), bazylia.
Sposób przygotowania:
Natnij skórkę pomidorów na krzyż od strony ogonka i po stronie przeciwnej, a następnie przełóż je do dużej miski. Zalej je wrzątkiem i pozostaw do momentu, aż skórka zacznie lekko odchodzić. Obierz pomidory i pokrój tak, aby usunąć gniazda nasienne (możesz je zostawić, jeśli lubisz, ale ketchup może się dłużej dusić. Blender Braun MultiQuick 9 poradzi sobie z pestkami).
W garnku rozgrzej olej lub oliwę i zeszklij na nim posiekaną cebulę. Następnie dodaj pokrojony lub przeciśnięty przez praskę czosnek (uważaj, aby go nie przypalić, bo może nadać ketchupowi gorzkiego posmaku). Kiedy składniki będą miękkie i złote, dodaj pomidory i ocet winny, a po chwili wszystkie przyprawy. Gotuj ok. 25 minut na średnim ogniu.
Zdejmij garnek z kuchenki i zblenduj zawartość przy pomocy blendera ręcznego MultiQuick 9. Ponownie ustaw garnek na ogniu i gotuj jeszcze ok. 20-30 minut do uzyskania gęstej konsystencji ketchupu. Od czasu do czasu mieszaj.
Gotowy ketchup odstaw do przestygnięcia, a następnie przelej do słoika. Jeśli chcesz go przechowywać dłużej i np. mieć ketchup z pomidorów na zimę, wlej go do słoika na gorąco – zaraz po przygotowaniu, a następnie zawekuj.
Cukinia to niskokaloryczny (16 kcal/100g) dodatek, który nie zmieni diametralnie smaku ketchupu, ale wzbogaci go o witaminy i składniki mineralne. Jest źródłem: żelaza, potasu, magnezu, witaminy A, C, K, B1 i beta karotenu. Przyspiesza też przemianę materii, a więc będzie odpowiednia, kiedy stosujesz dietę [2].
Posiekaną cebulę i czosnek zeszklij na oleju rozgrzanym w garnku. Następnie obraną cukinię (oraz jabłka, jeśli ich używasz) zetrzyj przy pomocy malaksera – przystawki do blendera Braun MultiQuick 9 i przełóż do garnka. Dodaj cukier (jeśli używasz) i sól. Zawartość duś pod przykryciem. Kiedy doprowadzisz do zagotowania, zmniejsz ogień na mały i pozostaw na nim garnek przez 40-60 minut. Mieszaj od czasu do czasu. Po tym czasie dodaj koncentrat pomidorowy oraz przyprawy i ocet. Zamieszaj i gotuj do uzyskania gęstej masy (ok. 20-30 minut). Na koniec całość zblenduj przy pomocy blendera ręcznego.
Ketchup z cukinii i papryki:
Wykorzystując podany wyżej przepis, możesz zrobić także ketchup z cukinii i papryki. Wystarczy do warzyw dodać pokrojoną paprykę (może być zarówno czerwona, jak i żółta lub zielona). Wystarczą 2-3 sztuki. Aby ketchup nabrał lekko dymnego posmaku i słodyczy, można ją wcześniej upiec w piekarniku i dodać przed blendowaniem. W tym celu umyte papryki pokrój na ćwiartki, ułóż na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia, skrop oliwą i piecz przez ok. 10-25 minut w temperaturze 180°C.
Dynia jest kolejnym niskokalorycznym warzywem. Sprawdzi się także w diecie niskowęglowodanowej. Ponadto dostarczy potasu (zawiera go aż 278 mg/100 g), witaminy E działającej antyoksydacyjnie, pektyn oraz błonnika [3].
Składniki na ketchup z dyni:
ok. 3 kg obranej dyni, np. piżmowej;
4 średniej wielkości cebule;
4 papryki;
1 kg pomidorów;
½ szklanki cukru brązowego;
1 szklanka octu spirytusowego, winnego lub jabłkowego;
Obrane: dynię, cebulę i papryki pokrój (możesz użyć przystawki do krojenia w kostkę), przełóż do dużej miski i zasyp solą. Odstaw na 1 godzinę, aby puściły sok i zmiękły. Po tym czasie duś warzywa w garnku na małym ogniu. Kiedy zmiękną, dodaj obrane i pokrojone w kostkę pomidory oraz cukier. Duś jeszcze przez jakiś czas, od czasu do czasu mieszając. Dodaj koncentrat, ocet i przyprawy. Gotuj jeszcze ok. 20 minut. Całość zblenduj po ostudzeniu.
Szybki ketchup z dyni możesz też zrobić z pieczonych warzyw. Dynię pokrój w plastry, a paprykę w ćwiartki. Ułóż je na blasze wyłożonej papierem do pieczenia i skrop oliwą. Piecz przez ok. 10-15 minut w 180°C. Miękkie warzywa przełóż do blendera kielichowego (przystawka Braun MultiQuick 9), dodaj kilka łyżek koncentratu pomidorowego, 4 łyżki octu, 1 łyżkę cukru i 1 łyżeczkę soli oraz wybrane przyprawy. Zblenduj na gładko.
Domowy ketchup będzie dobrym dodatkiem do wszystkich dań wytrawnych (zarówno mięsnych, jak i wegetariańskich i wegańskich). W takiej wersji może też o wiele lepiej sprawdzić się jako dip do własnoręcznie zrobionej tortilli lub warzyw pokrojonych w słupki, niż produkt gotowy ze sklepu. Jego smak możesz regulować i dopasowywać do potraw, z którymi chcesz go łączyć. Wystarczy dodatek innych przypraw lub zmiana ich proporcji.